Di chúc được tạo ra nhằm thể hiện mong muốn của mình về việc phân chia tài sản sau khi qua đời. Tuy nhiên, không phải lúc nào người mất cũng để lại di chúc để định đoạt tài sản của mình. Khi không có di chúc, việc thừa kế sẽ tuân theo các quy định của pháp luật. Vậy trong trường hợp này, ai sẽ là người được hưởng thừa kế và quy trình ra sao? Hãy cùng Hello Law theo dõi bài viết dưới đây sẽ giải đáp những vấn đề này.
Cơ sở pháp lý:
1. Thừa kế là gì? Có bao nhiêu hình thức thừa kế?
Thừa kế là việc thực thi chuyển giao tài sản, lợi ích, nợ nần, các quyền, nghĩa vụ từ một người đã chết sang một người còn sống nào đó. Thừa kế có vai trò quan trọng từ rất lâu trong xã hội loài người. Các luật thừa kế thay đổi liên tục tùy theo cơ cấu xã hội.
Thừa kế có hai hình thức là thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật.
Khi một người mất đi mà không để lại di chúc, tài sản của họ sẽ được thừa kế theo quy định của pháp luật. Theo Bộ luật Dân sự Việt Nam, thừa kế theo pháp luật xảy ra khi có sự thiếu vắng hoặc không hợp lệ của di chúc. Pháp luật sẽ xác định người thừa kế và phân chia tài sản theo các hàng thừa kế.
2. Các hàng thừa kế theo pháp luật
Căn cứ vào quan hệ gia đình và mức độ thân thiết, pháp luật chia thành các hàng thừa kế như sau:
- Hàng thừa kế thứ nhất: Bao gồm vợ/chồng, con cái, cha mẹ đẻ của người mất. Nếu người mất có vợ/chồng và con cái, tài sản sẽ được chia đều cho các thành viên này. Trường hợp không có con cái, vợ/chồng hoặc cha mẹ đẻ sẽ là những người thừa kế chính.
- Hàng thừa kế thứ hai: Bao gồm ông bà, anh chị em ruột của người mất. Những người trong hàng thừa kế này sẽ chỉ được hưởng tài sản khi không còn ai trong hàng thừa kế thứ nhất.
- Hàng thừa kế thứ ba: Bao gồm cô, dì, chú, bác của người mất. Họ chỉ được quyền thừa kế khi không có ai thuộc hàng thừa kế thứ nhất và thứ hai.
Nếu có nhiều người thừa kế trong cùng một hàng, tài sản sẽ được chia đều cho tất cả những người này. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
Người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
3. Quy trình thừa kế khi không có di chúc
Khi không có di chúc, việc thừa kế tài sản sẽ được thực hiện theo các bước sau:
- Bước 1: Xác định những người thừa kế: Các thành viên trong gia đình, được xác định là người thừa kế hợp pháp theo quy định của pháp luật.
- Bước 2: Định giá tài sản và phân chia tài sản: Tài sản sẽ được chia cho các người thừa kế theo tỉ lệ quy định trong pháp luật. Việc phân chia sẽ thực hiện một cách công bằng, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của tất cả các bên.
- Bước 3: Làm thủ tục khai nhận di sản: Người thừa kế cần phải làm thủ tục khai nhận di sản tại cơ quan có thẩm quyền (thường là phòng công chứng hoặc tòa án).
4. Trường hợp đặc biệt
- Chia tài sản không đều: Trong một số trường hợp, các người thừa kế có thể thỏa thuận về việc chia tài sản không đều nếu có sự đồng thuận từ tất cả các bên liên quan.
- Trường hợp tranh chấp thừa kế: Nếu có sự tranh chấp về quyền lợi thừa kế, các bên có thể yêu cầu sự can thiệp của tòa án để giải quyết.
- Chấp nhận hoặc từ chối nhận thừa kế: Người thừa kế có quyền từ chối nhận thừa kế nếu không muốn nhận tài sản thừa kế, đặc biệt là khi tài sản có các khoản nợ hoặc nghĩa vụ pháp lý không mong muốn.
Những người thừa kế hợp pháp có quyền được nhận tài sản theo pháp luật, bao gồm quyền sử dụng, quản lý, và chuyển nhượng tài sản thừa kế. Tuy nhiên, quyền lợi này cũng phải đi kèm với nghĩa vụ trả các khoản nợ (nếu có) từ tài sản của người đã mất.
5. Dịch vụ tư vấn thừa kế khi không có di chúc
Hello Law Tư vấn thừa kế tài sản bao gồm nhưng không giới hạn các nội dung sau đây:
- Tư vấn thừa kế tài sản theo pháp luật;
- Tư vấn về thừa kế thế vị (nếu có);
- Tư vấn về quan hệ thừa kế giữa con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi và cha đẻ, mẹ đẻ, Quan hệ thừa kế giữa con riêng và bố dượng, mẹ kế;
- Tư vấn về Việc thừa kế trong trường hợp vợ, chồng chia tài sản chung, đang xin ly hôn, đã kết hôn với người khác.
- Tư vấn về thời điểm phát sinh quyền và nghĩa vụ của người thừa kế;
- Tư vấn cách thức xác định nghĩa vụ tài sản do người chết để lại;
- Tư vấn cách thức xác định người quản lý di sản, quyền và nghĩa vụ của người quản lý di sản;
- Tư vấn xác định việc thừa kế của những người có quyền thừa kế di sản của nhau mà chết cùng thời điểm (nếu có);
- Tư vấn giải quyết tranh chấp thừa kế tài sản.
Thừa kế khi không có di chúc là một vấn đề phức tạp, yêu cầu người thừa kế hiểu rõ các quy định của pháp luật để bảo vệ quyền lợi của mình. Việc không có di chúc sẽ dẫn đến việc phân chia tài sản theo các hàng thừa kế, dựa trên mối quan hệ gia đình của người mất. Chính vì vậy, để tránh tranh chấp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp, mọi người nên cân nhắc việc lập di chúc hợp pháp khi có thể.
Liên hệ:
- Điện thoại: 0934.69.69.55
- Email: Hellolawvn@gmail.com
- Website: https://hellolaw.vn/
Xem thêm:
Dịch vụ tư vấn thừa kế năm 2025
