
Tâm lý nạn nhân là gì? Điều gì khiến con người thích đóng vai nạn nhân??
Có ‘tâm lý nạn nhân” tức là bạn đổ lỗi cho cuộc sống của bạn, người xung quanh bạn, có thể đổ lỗi nhiều thứ cho hoàn cảnh mà bạn lúc nào cũng xem chúng như sự bất công.
Những điều tồi tệ có thể xảy đến trong cuộc đời. Bạn có thể là nạn nhân của một vụ phạm tội, chẳng hạn như lừa đảo hay thậm chí bị cưỡng hiếp.
Bạn sẽ nhìn toàn bộ cuộc đời bạn thông qua một góc nhìn rằng mọi chuyện liên tục xảy ra ‘cho’ bạn. Do đó, nạn nhân hóa là một sự kết hợp của việc nhìn nhận hầu hết mọi việc trong cuộc sống là tiêu cực, nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn, và như một thứ gì đó mà bạn nên được mọi người cảm thông vì đã trải qua chúng, vì bạn ‘xứng đáng’ được sống tốt hơn.
Ngược lại, một người lành mạnh nhận ra ngoài những sự cố xấu do ngẫu nhiên thì nhiều thứ trong cuộc đời xảy đến bởi tại những lựa chọn mà bản thân họ đưa ra, và họ có quyền lựa chọn khác đi.
Tại sao tôi luôn chọn làm nạn nhân?
Liên tục cư xử như một nạn nhân trên thực tế có thể mang lại cho bạn rất nhiều ĐẶC QUYỀN. Chúng trông giống như sau:
- Bạn không phải chịu trách nhiệm cho mọi chuyện
- Bạn có ‘quyền’ ca thán và nhận được sự chú ý
- Người khác thương cảm cho bạn và quan tâm tới bạn
- Mọi người ít có khả năng chỉ trích hay nổi giận với bạn
- Người khác cảm thấy phải giúp bạn và làm những việc bạn nhờ vả
- Bạn có thể kể những câu chuyện về những việc đã xảy ra với Bạn và chúng mới thật thú vị làm sao
- Không có thời gian để buồn chán vì đời bạn có quá nhiều cải lương
- Bạn có thể tránh cảm giác tức giận vì bạn quá bận rộn với cảm giác buồn bã và khó chịu.
Quyền lực bí ẩn đằng sau việc làm nạn nhân
Được người khác thương xót cho bạn có thể là một cách dễ dàng để thao túng họ, khiến họ đáp ứng nhu cầu và mong muốn của bạn.
Một ví dụ về ‘kiếp nạn nhân’ như một dạng quyền lực đó là mối quan hệ đồng phụ thuộc, chẳng hạn như mối quan hệ giữa một người nghiện rượu và người bạn đời của anh ta.
‘Người chăm sóc’ có thể đóng vai nạn nhân, chịu đựng hành vi tệ hại của người nghiện rượu và hy sinh những nhu cầu riêng của bản thân để chăm sóc cho họ, cho đến một ngày nào đó dùng sự tội lỗi và than phiền trách móc, tuôn ra một tràng ‘khốn khổ cho cái thân tôi’ nhằm kiểm soát người nghiện rượu. Vai nạn nhân cũng có thể là cách phổ biến để kẻ bạo hành nắm được quyền lực, được gọi là ‘đóng vai nạn nhân’ trong tâm lý học.
Tại sao tôi lại trở thành loại người đóng vai nạn nhân?
Bạn có thể học cách đóng vai nạn nhân vì bạn nhìn thấy những người trưởng thành xung quanh bạn cũng làm vậy. Thí dụ, cha mẹ bạn luôn cảm thấy cuộc đời bạc bẽo với họ và than thở suốt ngày về những người có lỗi với họ, thì bạn sẽ chấp nhận tư tưởng rằng đây là cách để giành được sự chú ý và quyền lực cá nhân.
Có khả năng bạn có mối quan hệ đồng phụ thuộc với bố hay mẹ của bạn. Bạn sẽ có cảm giác phải chịu trách nhiệm cho hạnh phúc của họ, phải chăm sóc cho một ông bố bà mẹ ốm đau (về thể chất hay bệnh tâm lý), hoặc khiến bạn tin rằng bạn chịu trách nhiệm cho hạnh phúc của họ.
Nhiều người mắc phải tâm lý nạn nhân từng có tuổi thơ bị bạo hành. Thường là bị bạo hành, lạm dụng tình dục. Sự bất lực mà đứa trẻ gánh chịu, kết hợp với cảm giác xấu hổ sâu sắc do việc lạm dụng gây ra, có nghĩa là khi bạn lớn lên có thể trở thành người thiếu có lòng tự trọng/tự tôn và xem thế giới như một nơi nguy hiểm.
Nguồn: Tâm lý học tội phạm