Khởi tố là giai đoạn đầu tiên trong tố tụng hình sự. Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, quyền lợi của công dân luôn được bảo vệ và tôn trọng. Tuy nhiên, khi đối diện với những tình huống pháp lý nghiêm trọng, chẳng hạn như bị điều tra hay bị nghi ngờ phạm tội, nhiều người vẫn băn khoăn về việc có được mời luật sư tham gia bảo vệ quyền lợi của mình trước khi có quyết định khởi tố hay không. Hãy cùng Hello Law theo dõi bài viết dưới đây để giải đáp câu hỏi này
Cơ sở pháp lý:
1. Quyết định khởi tố là gì?
Theo đó, khởi tố vụ án hình sự là việc cơ quan có thẩm quyền tố tụng xác định có căn cứ để khởi tố vụ án hình sự. Đây là một giai đoạn tố tụng độc lập, mở đầu quá trình tố tụng hình sự.
Việc xác định dấu hiệu tội phạm dựa trên những căn cứ sau:
- Tố giác của cá nhân;
- Tin báo của cơ quan, tổ chức, cá nhân;
- Tin báo trên phương tiện thông tin đại chúng;
- Kiến nghị khởi tố của cơ quan nhà nước;
- Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm;
- Người phạm tội tự thú.
2. Quyền được mời luật sư trong các giai đoạn tố tụng
Theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự Việt Nam, một trong những quyền cơ bản của công dân là quyền mời luật sư tham gia bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình trong quá trình tố tụng. Tuy nhiên, quyền này có thể được thực hiện ở từng giai đoạn khác nhau của thủ tục tố tụng.
3. Quy trình tham gia của luật sư trước khi có quyết định khởi tố
Theo quy định tại điều 74 Bộ luật tố tụng hình sự 2015, thời điểm luật sư nhận bào chữa như sau:
“Điều 74. Thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng
Người bào chữa tham gia tố tụng từ khi khởi tố bị can.
Trường hợp bắt, tạm giữ người thì người bào chữa tham gia tố tụng từ khi người bị bắt có mặt tại trụ sở của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hoặc từ khi có quyết định tạm giữ.
Trường hợp cần giữ bí mật điều tra đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia thì Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền quyết định để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc điều tra.”
Trước khi có quyết định khởi tố vụ án, người bị điều tra vẫn chưa bị coi là bị can hay bị cáo. Do đó, quyền mời luật sư tham gia bảo vệ quyền lợi chưa được quy định rõ ràng trong trường hợp này. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều trường hợp luật sư vẫn có thể tham gia ngay từ khi có thông báo hoặc khi người bị điều tra nhận được sự triệu tập, hỏi cung của cơ quan điều tra.
Dù không có nghĩa vụ phải có luật sư tham gia bảo vệ quyền lợi ngay trong giai đoạn này, nhưng người bị điều tra hoàn toàn có thể chủ động yêu cầu mời luật sư để bảo vệ quyền lợi của mình. Điều này đặc biệt quan trọng trong những trường hợp người bị điều tra cảm thấy quyền lợi của mình có thể bị xâm phạm hoặc bị ép cung.
4. Điều kiện để mời luật sư tham gia bảo vệ quyền lợi
Theo quy định, việc mời luật sư có thể thực hiện trong một số tình huống cụ thể như sau:
- Khi cơ quan điều tra có thông báo hoặc triệu tập người liên quan đến vụ án, họ có thể yêu cầu có mặt của luật sư.
- Nếu người bị điều tra không biết hoặc chưa hiểu rõ quyền lợi của mình, cơ quan điều tra cũng phải thông báo về quyền được mời luật sư.
5. Vai trò của luật sư trước khi có quyết định khởi tố
Dù không phải lúc nào cũng bắt buộc, nhưng sự có mặt của luật sư trong giai đoạn trước khi có quyết định khởi tố là hết sức quan trọng. Luật sư có thể giúp đương sự hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình, đảm bảo không bị ép cung, tra tấn hoặc xâm phạm các quyền cơ bản trong quá trình điều tra. Hơn nữa, luật sư có thể hướng dẫn người bị điều tra trong việc khai báo, bảo vệ chứng cứ và yêu cầu những điều kiện hợp lý từ cơ quan điều tra.
6. Dịch vụ luật sư tham gia bảo vệ, bào chữa trong vụ án hình sự
Tóm lại, mặc dù trước khi có quyết định khởi tố, quyền mời luật sư bảo vệ quyền lợi của người bị điều tra không được tự động áp dụng trong mọi trường hợp, nhưng trong thực tế, công dân vẫn có quyền mời luật sư tham gia bảo vệ quyền lợi của mình ngay từ giai đoạn đầu của vụ án. Điều này giúp đảm bảo quá trình tố tụng diễn ra công bằng và hợp pháp, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân trong hệ thống pháp luật.
Nếu bạn đang gặp phải tình huống pháp lý và có câu hỏi liên quan đến việc mời luật sư, hãy chủ động tham khảo ý kiến của các luật sư chuyên nghiệp để được bảo vệ quyền lợi tốt nhất.
Liên hệ:
- Điện thoại: 0934.69.69.55
- Email: Hellolawvn@gmail.com
- Website: https://hellolaw.vn/
Xem thêm:
Dịch vụ Thuê Luật sư Hình sự tại Đà Nẵng
